زرشک پلویی

زرشک بی دانه ایرانی یا زرشک پلویی به خاطر میوه آن از زمانهای قدیم در استان خراسان جنوبی ایران کِشت می‌شده است. درخت زرشک پلویی نسبت به سرما و خشکی مقاوم است. با این حال، کمبود آب در طول میوه دهی، رشد و بلوغ می‌تواند منجر به کاهش تولید محصول شود. زرشک پلویی در فصل پاییز برداشت شده و در زیر نور آفتاب خشک می‌شوند. گیاه زرشک و میوه آن از قدیم در طب سنتی مورد استفاده بوده است. خواص ضد دیابتی، ضد سرطانی و ضد میکروبی آنها اثبات شده است.

زرشک پلویی

زرشک پلویی دو نوع دانه اناری و پفکی دارد. از مرغوب‌ترین انواع بی‌دانه هستند و در ایران و سایر نقاط جهان شناخته شده‌اند.

زرشک آبگیری یا سیاه

نوعی زرشک آبی است که برای تهیه آب زرشک کاربرد دارد. نسبت به دانه اناری و پفکی از نظر مرغوبیت در درجه پایین‌تری قرار دارد. خواص درمانی و تغذیه‌ای یکسانی دارد و متخصصان طب ایرانی و نوین مصرف آن را توصیه کرده‌اند.

نوع پفکی به عنوان مرغوب‌ترین نوع در ایران شناخته شده و مقادیر بسیاری از آن به کشور‌های دیگر صادر می‌شود. زرشک دانه اناری اغلب طعم و بویی شبیه خاک دارد. به دلیل کیفیت رنگی و مزه ملسی که دارد، برای تزئین غذا استفاده می‌شود.

در دامه بخوانید: آلو بخارا و خواص آن

در طب ایرانی، زرشک طبع سرد و خشکی دارد.

یکی از بهترین ترکیبات موجود ویتامین B فراوان آن است که می‌تواند عوارض عصبی و حتی پرخاشگری را بهبود بخشد.

خواص زرشک

مهم‌ترین خاصیت آن، ویتامین C آن است که می‌تواند مقاومت بدن را در برابر بیماری‌ها بویژه بیماری‌های عفونی و سرماخوردگی بالا ببرد.

نوع بی‌دانه آن پلویی به عنوان یک میوه تقویت‌کننده کبد، قلب، معده و تصفیه‌کننده خون به صورت پخته همراه برنج به صورت زرشک پلو مصرف می‌شود.

مصرف برای خانم‌هایی که دوره یائسگی آنها نزدیک است و آنهایی که اختلالات رحمی دارند،‌ توصیه کرده‌اند.

زرشک آبی باعث فعال شدن کانال کلسیم در قلب شده و با تنظیم ریتم قلب به بهبود نارسایی قلبی کمک می‌کند.

بربرین یکی از ترکیبات موجود، کلسترول را با سازوکاری متفاوت از سازوکار داروهای استاتینی کاهش می‌دهد و چنانچه استاتین و عصاره آن با هم استفاده شوند، سطح کلسترول بهتر کنترل می‌شود.

بربرین موجود، عملکردی شبیه متفورمین (داروی کاهنده قند خون) دارد.در بیماران دیابتی نوع ۲، حساسیت به انسولین با این ترکیب افزایش یافته است.

عصاره آبی میتواند میزان فشار خون بیماران مبتلا به فشار خون متوسط را با انبساط رگ‌ها کاهش می‌دهد و با فعالیت فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی بالا باعث کاهش وزن بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی می‌شود و می‌تواند به بهبود علائم و اختلالات بیماری کبد چرب کمک کند.

التهاب ازجمله عوارض شایع بسیاری از بیماری‌هاست که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. به گفته پژوهشگران، عصاره آن علاوه بر اثر ضدالتهابی در التهابات حاد و مزمن، خاصیت ضددرد هم دارد.

اثر بازدارندگی عصاره زرشک بر رشد سلول‌های سرطانی سینه و ریه گزارش شده که این عصاره می‌تواند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شود و فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن نیز می‌تواند نقش مهمی در کشتن سلول‌های سرطانی و حفاظت از سلول‌های نرمال داشته باشد.

زرشک عوارضی هم دارد و چون بسیار سرد، قابض و نفاخ است، برای مبتلایان قولنج روده، معده و کلیه و مزاج‌های سرد محدودیت مصرف دارد.