
مشخصات ظاهری:
گل گاو زبان گیاهی دو یا چند ساله، به ارتفاع ۲۰ تا ۸۰ سانتی متر با کرک های مویی زبر، در قاعده غده دار یا تقریبا نرم و فشرده روی برگ ها می باشد. در بقیه نقاط گسترده و در بخش قدیمی پوشیده با کرک های مویی انبوه کوتاه است.
ساقه های گل گاو زبان تقریبا ساده و ایستاده اند و برگ های قاعده ای به طول تا ۲ و به عرض تا ۹ سانتی متر، سرنیزه ای، به طرف دمبرگ باریک شده، نوک دار یا نوک تیز هستند و برگ های ساقه ای به طول تا ۱۰ و به عرض تا ۲ سانتی متر و سرنیزه ای اند و بالایی ها در قاعده پهن شده بدون دمبرگ هستند.
گل آذین گیاه گل گاو زبان گرزن دم عقربی، اغلب در بخشی به صورت انتهایی، ابتدا انبوه، سرانجام به طور مشخص طویل شده و تنگ است.
برگه های خطی – سر نیزه ای تقریباً هم اندازه کاسه گل است. کاسه تقریباً بدون پایک، در حالت گل دار به طور کم و بیش ۱۰ میلی متر، در حالت میوه دار ۱۸ تا ۲۰ میلی متر با بریدگی های خطی است.
میله های پرچم ها نا مساوی، بساک ها به طول کمابیش ۵ میلی متر به طو نا مشخص ناودار، چاله چوله دارانبوه و کاسه گل کرک دار، میوه فندق ایستاده و به طور نامشخص ناودار با پوست سخت و انبوه می باشد.
گل گاو زبان در سطح جهانی در قفقاز و در ایران در استان های مازندران ، گیلان و آذربایجان رشد می کند.
همچنین بخوانید: ترخون و خواص بیشمار!
مصارف و کاربرد های گل گاو زبان:
گل های خشک شده گل گاو زبان به علت معرق بودن در رفع عوارض گریپ و سرماخوردگی به کار می رود.
در طب سنتی ایرانی اصولا گل های این گیاه به همراه ریشه های گیاه سنبل الطیب به عنوان آرام بخش مصرف می شود.
گل گاو زبان مقوی روح و اعضای رئیسه بدن بوده و حواس پنجگانه انسان را تقویت میکند. گل گاو زبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز میکند، اخلاط سوخته سوداوی را از معده خارج و عوارض آن را از بین میبرد.
از دیگر خواص گل گاوزبان این است که جوشانده آن همراه با داروهای دیگر جهت سرسام (مننژیت)، برسام (ورم حجاب حاجز)، مالیخولیا، جنون و رفع حواس پرتی مفید میباشد.
جوشانده گل گاوزبان نشاط آور بوده و رنگ رخسار را باز میکند. یکی دیگر از خواص گل گاو زبان این است که، سینه را نرم میکند، تنگی نفس و درد گلو را تسکین میدهد. دلهره و وحشت را از بین میبرد و غم و غصه را کم میکند و برای کسانی که با خود حرف میزنند سودمند میباشد.
جوشانده گل گاوزبان با عسل جهت تنگی نفس تجویز شدهاست. از دیگر خواص گل گاوزبان این است که، جویدن برگ تازه گل گاوزبان جهت درمان جوشهای چرکی دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است.
مقدار خوراک گل آن دو مثقال تا پنج مثقال میباشد.عرق گل گاوزبان جهت بیماریهای سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
گل گاوزبان جهت مشکلات پوستی، مثل اگزما مصرف میشود،همچنین گل گاوزبان به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم و آهن و مواد مغذی مثل پتاسیم، روی، ویتامینهای B و C و بتاکاروتن برای خانم هایی که دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید میباشد.
گل گاوزبان به دلیل دارا بودن خواص تسکیندهنده برای درمان بیماریهای عصبی نیز توصیه میشود. گل گاوزبان در عین حال برای درمان افسردگی و بیتعادل روانی ناشی از دورههای قاعدگی و یائسگی مصرف میشود.
بیشتر بخوانیم: رازک، آرام بخش و خواب آور
این گیاه آرام بخش، در درمان جوشهای دهانی و آفت دهانی تأثیر شگرف میگذارد و معمولاً دمنوشهای این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفههای خشک در فصل سرما جوشاندهای قدرتمند و مرهمی قوی است.این گیاه دارویی باعث کاهش تب میشود و در تمام موارد تب مثل سرخک، مخملک، آبله، کهیر و تب های دیگر میتواند مفید باشد.
گل گاو زبان ضد تب، کاهنده اسید اوریک، برطرف کننده انسداد کلیه ها، آرام بخش، تصفیه کننده خون، تقویت کننده قلب و اعصاب، کاهنده فشار خون، مسکن، نرم کننده مجاری تنفسی، خلط آور و تقویت کننده عمومی بدن است.
گل گاوزبان برای سرماخوردگی، برونشیت، تصلب شرائین، بواسیر، زخم های دهان، روماتیسم، سرخک، مخملک، آبله، کهیر، ورم معده، افسردگی، التهاب، ورم کلیه ها و سوء هاضمه مفید است و استفاده از آن در دوران بارداری ممنوع می باشد.
گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری میکند. تحقیقات جدید بیانگر این مطلب هستند که عصاره آبی گل گاوزبان دارویی مؤثر و بیخطر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواس اجباری میباشد.
گل گاوزبان دارای موسیلاژ، فلاونوئید ۱۵/۰ درصد و آنتوسیانین با آگلیکون دلفینیدین و سیانیدین به میزان ۳۴/۱۳ درصد و به مقدار ناچیز آلکالوئید از دسته پیرولیزیدین است. گل مرغوب گلی است که دارای دم سفید و گلبرگهای بنفش باشد. برگهای تازه گل گاو زبان دارای مقدار زیادی ویتامین C میباشد. همچنین این گیاه دارای شوره نیست، عرق و ادرار را زیاد نمیکند.
از گل های گل گاو زبان ایتالیایی در بعضی از نواحی ایران به عنوان گل گاو زبان استفاده می کنند که این موضوع نیازمند تحقیق و تفحص دقیق می باشد.